Generaal Winkelman Bron: WikipediaTwee en twintig jaar lang volstond 'Legerplaats Nunspeet' om de kazerne aan de Elspeterweg aan te duiden. Vereniging 'Ons Leger' nam het initiatief voor de naamsverandering waarmee de voormalig Bevelhebber Land- en Zeestrijdkrachten generaal Henri Winkelman werd geëerd. Ons Leger kwam niet met lege handen en gaf de kazerne een cadeau.
Dat cadeau was een borstbeeld van de generaal, dat zolang de kazerne verder operationeel was, zijn plaats had bij de hoofdingang. De bedoeling was dat Prins Bernhard in zijn rol als inspecteur-generaal van de krijgsmacht het beeld zou onthullen. Maar die was op het laatste moment verhinderd en de honneurs werden daarom waargenomen door minister van Defensie Henk Vredeling.
Niet alleen de minister kwam uit Den Haag, een ware stoet van militaire hoogwaardigheidsbekleders en andere genodigden kwam voor dit gedenkwaardige moment naar Nunspeet op de 30e oktober van 1973. Om enkele namen te noemen: de Opper Officier Personeel KL generaal-majoor W.H. Jhr. De Savornin-Loman, luitenant-generaal G. IJsselstein, luitenant-generaal F.F. Meynderts, secretaris-generaal drs. G.H.J.M. Pijnenburg, generaal-majoor L.W. Hansen. Zij werden aangevuld met burgemeester H.J. Smith en wethouder K.P. Hendrikse van de gemeente Nunspeet, de Territoriaal Bevelhebber Oost generaal-majoor L.A.D. Kranenburg, alsmede de adjudant Nordhausen van de rijkspolitie Nunspeet. Om het geheel een wat persoonlijk tintje te geven was ook de dochter van generaal Winkelman, mevrouw A.E. Winkelman, voor de plechtigheid uitgenodigd.
Foto: Peters, Hans/Anefo Minister van defensie Vredeling en de dochter van generaal Winkelman bij het borstbeeld Nationaal Archief 2.24.01.03 926-7911, licentie CC-BY-SA
De plechtigheid startte min meer met de aankomst per helicopter van de hoogste bewindsman op defensie, die verwelkomd werd door kazernecommandant kolonel J.M. Den Hartog. De minister kon meteen van start met de inspectie van de erewacht die gevormd werd door het personeel van 101 Marechausseebataljon. Vlak voor elf uur werd een aanvang gemaakt met de eigenlijke plechtigheid, die bestond uit de voorlezing van de Ministeriële Beschikking over de naamgeving door kolonel Den Hartog. Daarop onthulde de minister, terzijde gestaan door de dochter van generaal Winkelman, het borstbeeld. De plechtigheid werd besloten met een toespraak van prof. dr. L. de Jong, directeur van het Rijksinstituut van Oorlogsdocumentatie.
“Wij zijn hier om de nagedachtenis te eren van een groot Nederlander, groot niet zozeer door wat hij als militair heeft kunnen verrichten, maar in de eerste plaats door de staatkundige leiding die van hem is uitgegaan in een van de moeilijkste perioden van ons volksbestaan.” Zo begon professor de Jong zijn toespraak, waarin hij inging op de moeilijkheden die de generaal in die onzekere maanden voor de oorlog moest overwinnen. Daarna legde professor De Jong een link naar het heden en hamerde op: “de trouw van een adequate defensie-inspanning en een duidelijke onderschikking van ons militair apparaat aan een jegens het parlement verantwoordelijke regering.” Voor de goede verstaanders die dagen geen boodschap die moeilijk te ontcijferen was.
Onder grote belangstelling van de defensietop, andere militaire genodigden en de nodige burgers werd de Legerplaats omgedoopt in Generaal Winkelmankazerne. Toen iedereen weer verdwenen was, of aan het borrelen met bijhorende bitterballen, moest er aan de kazernepoort nog iets gebeuren.
Er bestaat voor zover bekend één fotootje van en dat staat hiernaast: een bord met hierop Legerplaats Nunspeet. Het ziet er beetje uit of er een landelijke gemeente achter schuilt, of (voor kwaad-willenden) een Veluwse conservenfabriek. Dat bord kon na de naamgeving niet gehandhaafd blijven en werd, voor zover het er nog stond in 1973, verwijderd. Niet alleen kreeg de kazerne dus een borstbeeld aangeboden, eveneens in het oog lopend was de nieuwe naam op een langgerekt bord dat geplaatst werd op het hekwerk tussen in- en uitrit van de hoofdingang.
Hans Peters, fotograaf bij Anefo, die een serie voortreffelijke foto's nam van de gebeurtenissen die dag zette het bord op de gevoelige plaat. Voor de goede kijker valt er een boel te zien.
foto: Peters, Hans/ Anefo, 'De nieuwe naam (Generaal Winkelmankazerne) aan de poort', Nationaal Archief 2.24.01.03 926-7913, licentie CC-BY-SA
Allereerst helemaal rechts, daar zie je nog net iemand met een ladder weglopen. Het bord zit er blijkbaar pas op. Die soldaten (handen in de zakken!) kijken een beetje of ze water zien branden. Aardig om te zien is het verschil in haarlengte tussen het gewone soldatenvolk en de twee marechaussees, die waarschijnlijk op verzoek van de fotograaf links zijn gaan staan. Alleen een ingang met bord op een foto is wel erg saai. Wat voor de rest opvalt is dat iedereen zomaar de poort kon inlopen. Moesten er even geen paspoorten worden gecontroleerd?
Bron: www.dewinkelhaak.net